Uszlachetnienia opakowań. Jakie uszlachetnienia można (i warto) stosować w druku opakowań?

Uszlachetnienia druku są niemal tak samo stare jak sam druk. Nadaje się je po to, by zwiększyć atrakcyjność wizualną opakowania, jego trwałość, wytrzymałość i prestiż. Dzisiaj przyjrzymy się najpopularniejszym metodom uszlachetnienia opakowań i zastanowimy nad tym, kiedy warto je stosować.

Obecnie jest sześć najpopularniejszych sposobów uszlachetniania opakowań; hot/cold stamping, lakierowanie, tłoczenie, laminowanie (foliowanie), farby specjalne i druk soczewkowy. Każdy z nich wpływa na estetykę opakowań, ale niektóre z nich mogą być wykorzystywane także w celu podniesienia trwałości opakowania lub bezpieczeństwa samego produktu.

Hot stamping czy cold stamping?

Po co stosuje się hot stamping lub cold stamping na opakowaniu? Uszlachetnienia te stosowane są zazwyczaj po to, by nadać wybranym elementom opakowania efekt złocenia lub srebrzenia. Oba uszlachetnienia polegają na nałożeniu na wydruk specjalnej folii (zazwyczaj srebrnej lub złotej). Dzięki zastosowaniu tej metody możemy na opakowaniu otrzymać złocone napisy lub srebrzone ornamenty. Takie uszlachetnienie jest szczególnie popularne w przypadku kosmetyków, suplementów diety, alkoholi, elektroniki.

Czym różni się hot stamping od cold stampingu?

W hot stampingu folia nakładana jest na gorąco. Ta metoda umożliwia szersze zastosowanie, ponieważ umożliwia aplikację zarówno na powierzchniach gładkich jak i fakturowanych. Spotykamy się z nią nie tylko na opakowaniach, ale także na okładkach książek, biletach MPK, czy kartach kredytowych. W cold stampingu folia nakładana jest na zimno, za pomocą kleju. Obie metody pozwalają na nakładanie coraz bardziej precyzyjnych wzorów i prawdę mówiąc spotkamy tyle samo zwolenników jednej jak i drugiej.

Co jest lepsze – hot stamping czy cold stamping?

Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ szczerze mówiąc obie metody dają dość podobne efekty. To czy dana drukarnia poleca którąś z tych metod jest w zasadzie zależne tylko od tego, którą technologią dysponuje. Dla odbiorcy końcowego nie ma większego znaczenia, które z tych uszlachetnień wybierze, jeśli otrzyma on dobrą ofertę i gwarancję odpowiedniej szczegółowości wybranej technologii.

Lakierowanie

Lakierowanie to chyba najbardziej rozbudowana metoda uszlachetniania. Lakierujemy zarówno całe opakowania jak i tylko wybrane fragmenty.

Po co lakieruje się opakowania? Jakie są rodzaju lakierów do opakowań?

Lakiery nakładane wybiórczo (matowe lub błyszczące) pozwalają podbić widoczność poszczególnych elementów. Na matowym opakowaniu lakierujemy nazwę produktu by za pomocą połysku podbić jej widoczność. W ten sam sposób możemy też zwrócić uwagę na wybrane elementy graficzne – główne składniki, wybrane napisy, zdjęcia, ilustracje, ozdobniki graficzne.

Za pomocą lakieru puchnącego możemy uzyskać efekt tłoczenia, wypukłości bez wpływania na druk po drugiej stronie arkusza, jak to się dzieje w przypadku klasycznego tłoczenia. Lakier puchnący pozwoli nam na nadanie faktury opakowaniu (gdy zastosujemy go w postaci drobnych gęsto rozmieszczonych elementów) lub na uwypuklenie kluczowych motywów.

Jeśli mamy taką potrzebę, to możemy na opakowaniu zastosować lakier zdrapkowy, pozwalający na zakrycie pewnych fragmentów. Do ich odsłonienia niezbędne będzie zdrapanie takiego lakieru. To rozwiązanie kojarzy nam się głównie z kuponami na loterii, ale w przypadku opakowań można w ten sposób przemycić komunikat dla odbiorcy, albo podać kod do rejestracji. Jest to także popularny sposób zapewnienia bezpieczeństwa i gwarancji nieużywania kodów na kartach przedpłaconych. Jeśli lakier jest nienaruszony, to klient ma pewność, że kryjący się pod nim kod nie został przez nikogo użyty.

Lakiery fluorescencyjne pozwalają na pokrycie wybranych fragmentów opakowania specjalną farbą, świecącą w ciemności. Takie rozwiązanie świetnie sprawdza się w przypadku produktów kierowanych do młodych ludzi, sportowców, ludzi prowadzących aktywny tryb życia. Świetnie będzie się prezentować także w przypadku alkoholi (zwłaszcza tych cieszących się popularnością w klubach). Nikt nam nie każe lakierować tylko elementów normalnie zadrukowanych. Lakier fluorescencyjny możemy położyć w kompletnym oderwaniu od reszty wzoru na opakowaniu. W ten sposób możemy sobie pozwolić na zamieszczenie “tajnych” komunikatów, widocznych jedynie w ciemności.

Kolejnym ciekawym lakierem jest lakier zapachowy. Może on być stosowany w chemii gospodarczej, kosmetykach, spożywce. Pozwala na skorzystanie z bogatej biblioteki zapachów i zamieszczenie ich na opakowaniu za pomocą lakieru wzbogaconego o mikrokapsułki zapachowe. Kapsułki te uwalniają zapach po rozgnieceniu podczas pocierania. Takie rozwiązanie sprawia, że lakier pachnie tylko wtedy, gdy go pocieramy, a nie cały czas. Dzięki bardzo dużej ilości mikrokapsułek otrzymujemy efekt powtarzalny i wystarczający na długi czas. Pozostałe popularne lakiery stosowane w uszlachetnieniach opakowań to lakier perłowy, strukturalny lub brokatowy.

Foliowanie/laminowanie opakowań

Kolejną formą uszlachetnienia opakowań jest foliowanie lub laminowanie. Po co się foliuje lub laminuje opakowania? Po to by podnieść walory estetyczne podłoża. Ale nie tylko estetyka jest tu ważna. Laminowanie opakowań pozwala zwiększyć ich wytrzymałość na czynniki zewnętrzne – mechaniczne, chemiczne, promieniowanie UV i wilgoć. W przypadku opakowań lakierowanie również zapobiega pękaniu kartonu na krawędziach pudełka, co jest szczególnie ważne dla ogólnej estetyki produktu. O ile nie sprzedajemy naprawdę budżetowego produktu, lub nie jesteśmy marką kładącą olbrzymi nacisk na ekologię, to nie możemy sobie pozwolić na ominięcie etapu foliowania.

Tłoczenie na opakowaniach

Po co stosuje się tłoczenie na opakowaniach? Na czym ono poleca? Na dociśnięciu matrycy do (zazwyczaj już zadrukowanego) podłoża w celu uwypuklenia jakiegoś elementu. Czasem tłocznik jest podgrzewany, co sprawia, że po jego ustąpieniu wytłoczony wzór lepiej zachowuje nadane mu odkształcenie. Bardzo wysokie temperatury mogą powodować także zmianę koloru podłoża, co można sprytnie wykorzystać w niektórych sytuacjach.

Kiedy stosuje się tłoczenie na opakowaniach?

Gdy chcemy dosłownie uwypuklić jakiś element. Zazwyczaj tłoczenie stosuje się w przypadku produktów premium takich jak kosmetyki, elektronika, alkohole, biżuteria. Tłoczenie stosujemy zarówno po to, by podkreślić jakiś element opakowania jak i po to by w ten sposób wydobyć ornamenty zupełnie niezadrukowane zwykłą farbą.

Farby specjalne na opakowaniach

Następną formą uszlachetnienia opakowań są farby specjalne. Zazwyczaj myśląc o farbach specjalnych mamy przed oczami Pantone’y. Farby specjalne dostarczają nam jednak o wiele większą paletę rozwiązań. Część z nich jest bardzo podobna do rozwiązań omawianych przy okazji lakierów i hot stampingu; możemy korzystać z farb metalicznych, zapachowych (póki co jednak dających gorszy efekt niż lakiery zapachowe), fluorescencyjnych, perłowych, wypukłych, zdrapkowych. Mamy też możliwość korzystania z farb fotochromowych, które zmieniają barwę pod wpływem promieniowania UV. Jest to zazwyczaj proces odwracalny. Farby magnetyczne stosowane są w druku kart płatniczych lub rabatowych. Farby termochromowe zmieniają barwę pod wpływem temperatury. Jest rozwiązanie stosowane często w przypadku napojów. Możemy na etykiecie danego napoju nadrukować piktogram, który będzie widoczny tylko w konkretnym zakresie temperatur, dzięki czemu odbiorca będzie miał jasno pokazane kiedy produkt posiada optymalną temperaturę do spożycia. Tego typu farby mogą też być pomocne w utrzymywaniu łańcucha chłodniczego. Jeśli mrożonka była wystawiona na zbyt duże temperatury i jej spożycie grozi zatruciem, to zastosowanie trwale odbarwiającej się farby termochromowej pomoże błyskawicznie wychwycić ten fakt.

Sztancowanie opakowań

Niektórzy zaliczają do uszlachetnień także sztancowanie, które w przypadku opakowań zazwyczaj wiąże się z wycinaniem jakiegoś kształtu (na przykład okienka) w opakowaniu. W przypadku druku funkcjonującego później na płasko – jak np. książeczki dla dzieci – możemy uzyskać ciekawe efekty związane z kształtem samych arkuszy. Można wyciąć ten sam kształt we wszystkich stronach, albo różny w każdej z nich. Wszystko zależy od tego, jaki mamy pomysł i co chcemy osiągnąć.

Oto najbardziej popularne sposoby uszlachetnienia druku opakowań. Jeśli więc zastanawiasz się jak uszlachetnić opakowania i co robią uszlachetnienia druku na opakowaniach to mam nadzieję, że powyższy artykuł przyniósł odpowiedzi. Jeśli masz jeszcze jakieś pytania w tym temacie to pisz śmiało: kontakt@kolkoikrzyzyk.pl.

A jeśli chcesz zamówić projekt opakowania, do którego dobierzemy najlepsze i najbardziej pasujące uszlachetnienia, to pisz kontakt@kolkoikrzyzyk.pl lub dzwoń 531 622 899 Zaprojektujemy dla ciebie świetne opakowanie!

– Antoni Łuchniak

Artykuł ukazał się czasopiśmie Świat Druku nr 3/2020.